همیشه انتخاب بهترین و مناسبترین نیرو برای استخدام در یک موقعیت شغلی خالی در سازمان،یکی از دغدغههای مهم و اساسی مدیران و کارفرمایان کسبوکارها است. برای داشتن یک استخدام مناسب و بهینه لازم است تا چندین شاخص کلیدی در فرد متقاضی بررسی شود. یکی از این شاخصها که امروزه در فرآیند استخدام بسیار موردتوجه قرارگرفته است ،آزمونهای شخصیت شناسی هستند. برای شناخت شخصیت یک فرد انواع آزمونهای مختلف مورداستفاده قرار میگیرند اما آزمون مایزر برگزر یا MBTI بیشترین استفاده را در مراحل پیش از استخدام دارد.
یکی از پرکاربردترین تست های شخصت شناسی که در محیط کار مورداستفاده قرار میگیرد، تستMBTI (ام بی تی آی) یا آزمون مایرز بریگز است. تست MBTI از آزمونهای یونگ برگرفتهشده است اما با این وجود هنوز از نظر علمی مورد تائید نیست.
این آزمون در جنگ جهانی دوم توسط مایرز و مادرش کاترین بریگز ،برای کمک به بهبود وضعیت شغلی زنان به وجود آمده است. این تست بر اساس چهار مؤلفهی درون/ برونگرایی ،احساسی یا شهودی ،حس یا تفکر،منطقی یا احساسی افراد را دستهبندی میکند.
امروزه بسیاری از مدیران جذب و استخدام با انواع تیپهای شخصیتی MBTI آشنا هستند. طبق آمار سایت intheblack تقریباً ۸۰ درصد شرکتهای برتر که در لیست مجله fortune موردبررسی قرارگرفتهاند از آزمونMBTI استفاده میکنند.سازمانهایی مانند جنرال موتورز وMcKinsey &co .
اما آیا واقعاً تست MBTI میتواند معیار مناسبی برای استخدام باشد؟ آیا میتواند تواناییها و صلاحیتهای یک فرد را برای جایگاه شغلی مدنظر ما بهدرستی بسنجد؟
زمانی که قصد دارید یک فرد را در قالب ۴ ویژگی بگنجانید،چیزی را که بیش از حد پیچیده است را ساده کردهاید. افراد بعد از آزمون MBTI ممکن است با این سؤال مواجه شوند که : “اوه من ESTP هستم ولی آیا واقعاً رفتار دوستانهای دارم؟”
چند ویژگی آزمون MBTI که ثابت میکند نباید از این آزمون برای استخدام استفاده کرد
تا میتوانید فریب دهید
آزمونMBTI بهگونهای طراحیشده است که بهراحتی میتوان در نتیجه آن دست برد. فشار بر روی افراد برای به دست آوردن یک موقعیت شغلی میتواند آنقدر زیاد باشد که صادقانه به سؤالات پاسخ ندهند. گزینهها در پرسشنامهی آزمون MBTI آنقدر شفاف هستند که افراد میتوانند گزینههایی را انتخاب کنند که شباهت بیشتری به تیپ شخصیتی مورد نظری که مدنظر کارفرما است، داشته باشد.
مثلاً زمانی که فردی برای شغل بازاریابی درخواست میدهد میداند که تیپ موردنیاز برای به دست آوردن این شغل برونگرایی است. درنتیجه بهراحتی میتواند گزینههایی را انتخاب کند که وی را برونگرا نشان دهد. درنتیجه نتایج این آزمون قابلاعتماد نیست.
از جنگ جهانی دوم تاکنون
این آزمون بر اساس تیپ شخصیت شناسی یونگ ،بیش از ۷۰ سال پیش ابداع شده است. آزمون MBTI بر اساس منابع علمی قدیمی طراحیشده است. تست ام بی تی آی عناصر شخصیت انسان را به چهار دستهی دوتایی تقسیم کرده است. این تقسیمبندی بهصورت گسسته طراحیشده است. به این معنی که فرد یا درونگرا است یا برونگرا، منطقی است یا احساسی. حد وسطی در آزمونMBTI(ام بی تی آی) وجود ندارد.در حالی که تحقیقات روانشناسی جدید نشان میدهد که شخصیت انسان را نمیتوان به پارامترهای گسسته تقسیم کرد و آزمونهایی که از این مدل پیروی میکنند دارای اعتبار نیستند.
هر بار یک جواب متفاوت
یکی از شاخصهایی که اعتبار آزمونهای شخصیت شناسی را میسنجد روایی(Validity) آن تست است. روایی به این معنا است که هر بار که یک آزمون انجام میشود نتیجهی یکسانی ارائه دهد. .آزمون ام بی تی آی از روایی لازم برخوردار نیست. یک مطالعه بر روی این آزمون نشان داد که حدود ۵۰ درصد افراد زمانی که پس از ۵ هفته مجدداً تست را انجام دادند نتیجهی متفاوتی به دست آوردند.
اگر دلایل بالا برای شما متقاعدکننده نیست ،باید این قسمت برایتان جالب باشد.سازندگان آزمون MBTI خودشان در بند چهارم دستورالعمل استفاده بهصراحت بیان میکنند که استفاده از آزمون MBTI(ام بی تی آی) برای استخدام و یا تصمیمگیری برای واگذاری شغل اخلاقی نیست.
پیشبینی صلاحیت و توانایی انجام شغل:
بنیاد مایرز برگز اعلام کرده است که نتایج تست قابلیت و شخصیت شغلی فرد را مشخص نمیکند بلکه ارجحیتهای شغلی را مشخص میکند.
اما این حقیقت به این معنی نیست که اگر آزمون نشان داد که فرد مناسب موقعیت X است ،قرار دادن او در موقعیت شغلی موردنظر حتماً برای سازمان یا شرکت شما موفقیت به دنبال خواهد داشت. موفقیت یا عدم موفقیت یک فرد در یک موقعیت شغلی به :دانش،تجربه،آموزش،فرهنگ شرکت،مسائل شخصی زندگی،و… بستگی دارد.
پس بهتر است که در کنار تست MBTI ویژگیهای شخصیتی یک فرد را مشخص میکند از یک روش دیگری استفاده کنید که صلاحیت شغلی فرد را تعیین کند.بتواند تجربه و مهارت او را بسنجد تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
بهجای شما برای استخدام تصمیم بگیرد:
نه تنها آزمون MBTI بلکه سایر تست های استخدامی نیز نمیتوانند در خصوص این که کدام نامزد برای شغل مورد نظر مناسب است تصمیمگیری کند.این آزمونها تنها میتوانند اطلاعات مورد نظر در مورد تجربه مهارت شخصیت کاندیدای مورد نظر و… را به ما بدهند.
درواقع در فرآیند استخدام ،اول مشخص کنید که به دنبال چه هدفی هستید.سپس تصمیم به استخدام یا عدم استخدام افراد بکنید.
اما چه بکنیم؟
درواقع نه تنها تست MBTI (ام بی تی آی) بلکه سایر آزمودنها و آزمونهای استخدامی نیز راهحل صد در صد برای تصمیمگیری برای استخدام افراد نیستند. آزمون MBTI میتواند به دستهبندی افراد برای تیم سازی کمک کند اما هرگز نمیتواند بهعنوان بخشی از فرآیند استخدام استفاده شود.
با یک تست ام بی تی آی نمیتوان در مورد این که آیا فرد در آن موقعیت شغلی رضایت دارد یا خیر اطمینان حاصل کرد. این نکته را به یاد داشته باشد که هر فردی با هر تیپ شخصیتی میتواند در هر شغلی موفق باشد و داشتن یک تیپ شخصیتی خاص مانع موفق شدن افراد نیست. بلکه عوامل دیگری مانند تجربه،پشتکار،آموزشها و… تعیینکننده موفقیت افراد هستند.